Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիր, Ավագ դպրոց, 9-1 դասարան
Տեղադրել կատարած աշխատանքների հղումները.
Գործնական քերականություն. Կրավորական Բայ
Գործնական Քերականություն. Ժխտական
Գործնական քերականություն
Գործնական քերականություն
Կապ
1. Դուրս գրի՛ր կապերը:
Հարյուր իննսուներեք, թե, դու, անշուշտ, դանդաղ, վրա, թութակ, բոլորը, վա՜յ, մասին, հավանաբար,
մտերմանալ, հովիվ, որպեսզի, արագ, երրորդ, կացին, ա՜խ, դեղին, ընկերանալ, երկար, կրկնել, է՜, բացի, որովհետև, հնգական:
2. Ընդգծի՛ր կապերը:
Հայրենիքի համար պետք է պատրաստ լինի ամեն զոհողության:
Սեղանի վրա դրված էր ծաղկաման, իսկ ծաղկամանի մեջ ծաղիկներ կային:
Կապերն արտահայտում են հոլովական իմաստներ՝ կատարելով հոլովական վերջավորությունների դեր: Օրինակ՝ սեղանի վրա-սեղանին
Չեն հոլովում, նախադասության անդամ չեն դառնում:
3.Ընդգծված բառերը որտե՞ղ են գործածվել որպես կապ, որտե՞ղ` որպես այլ խոսքի մասեր (կապերն ընդգծի՛ր):
Առաջ նա բոլորովին չէր մտածում իր արարքների մասին:
Որոշել էր ծովափ գնալուց առաջ լողալ սովորել:
Սեղանի վրա թափթփված թղթերի ու գրքերի մեջ մի կաշեկազմ տետր կար:
Երեսից հասկացա, որ բոլորովին էլ գոհ չէ:
Կապերը դրվում են կապվող գոյականից, դերանունից և գոյականաբար գործածված այլ բառից առաջ կամ հետո. այդ պատճառով էլ կոչվում են նախադրություններ կամ հետադրություններ: Կան մի քանի կապեր, որոնք դրվում են կապվող բառից և՛ առաջ, և՛ հետո, օրինակ՝ բացի Արամից, Արամից բացի….
5. Ուղղի՛ր սխալները:
Նվագում է դաշնամուրի վրա:-նվագում է դաշնամուր
Այդ որոշման հետ բոլորը ծանոթացան:
Կանգնել է մայթի վրա:-կանքնել եմ մայթին
Ինձ մոտ ոչ մի նորություն չկա:-ես ոչ մի նորություն չունեմ
6. Գրի՛ր տրված կապերի կազմությունը՝ դեպի, առ, դեմ, ի հաշիվ, նախքան, ընդդեմ, մեջ, մոտ, ըստ, նկատմամբ:
Պարզ-առ, դեպ, մեջ, մոտ, ըստ, նկատմամբ
բարդ-դեպի, ի հաշիվ, նախքան, ընդդեմ
. Կետադրի՛ր նախադասությունները, ուշադրություն դարձրո՛ւ կապերի կետադրությանը:
Բացի Կարենից բոլորն ընդունեցին իրենց մեղքը:
Իբրև ճանաչված վիրաբույժ Սուրենի քեռին մրցակից չուներ:
Հերթով ներս էին մտնում և կանգնում նրա բոլոր զինվորները որպես անդավաճան եղբայրներ:
Վաղուց մահացել է Օհան ամին և թաղված է այս ծառի տակ իր սրտի ուզածի համաձայն:
Ժոզեֆ Ֆուշե, Օտրանտի առաջին դուքս ծնվել է մայիսի 21, 1759թ, նապոլեոնյան դարաշրջանի ֆրանսիացի քաղաքական և պետական գործիչ։
Ստացել է հոգևոր կրթություն։ 1791 թվականին դարձել է Յակոբինյան ակումբի անդամ (Նանտում)։ 1792 թվականին ընտրվել է Կոնվենտի անդամ, սկզբում մոտ էր ժիրոնդիստներին, այնուհետև հարել է յակոբինյաններին։ Քվեարկել է Լյուդովիկոս XVI-ի մահապատժի օգտին։ Անօրինակ դաժանությամբ ճնշել է հակահեղափոխական ելույթները դեպարտամենտներում՝ մահապատժի ենթարկելով նաև անմեղներին։
Եղել է Տերմիդորյան հեղաշրջման (1794) կազմակերպիչներից ու ղեկավարներից։ Դիրեկտորիայի ժամանակաշրջանում (1795—1799) զբաղեցրել է դիվանագիտական պաշտոններ, 1799 թ.-ին նշանակվել ոստիկանության մինիստր։ Աջակցել է գեներալ Բոնապարտին՝ իրականացնելու Բրյումերի տասնութի (1799 թվականի նոյեմբերի 9-10) պետական հեղաշրջումը։ Լյուդովիկոս XVIII-ի վերադարձից (1815) հետո նշանակվել է ոստիկանության մինիստր, սակայն շուտով հանվել պաշտոնից։
Այս պահին Նապոլեոնի աստղը բարձրացավ, և Ֆուշը որոշեց իր կողմը վերցնել և ակտիվորեն աջակցել նրան, երբ նա 18-րդ Brumaire հեղաշրջում կատարեց: Հին ռադիկալիզմի շատ քիչ մնացորդներ. Հեղաշրջումից հետո առաջին օրերին Ֆուշը կտրուկ քայլեր է ձեռնարկել Հակոբինների դեմ, որոնց ակումբը փակվել է մինչեւ Բրամբարայի 18-ը, արգելել 11 ամսագիրը և այլն: Այնուամենայնիվ, նա պահպանեց իր պաշտոնը մինչեւ սեպտեմբերի 1802թ.: Նապոլեոնը նրան պարգևատրեց է 2.4 միլիոն ֆրանկով և սենատորի պաշտոնով: Նրա տեղակալների անկարողությունը հետևել էր Նապոլեոնին թշնամաբար վերաբերվող կուսակցությունների և անհատների գործողություններին և կայսրության հիմնադրման ժամանակ Ֆուշի կողմից որպես սենատոր ներկայացված ծառայությունները ստիպեց Նապոլեոնին նշանակել նրան որպես ոստիկանության նախարար:
1809 թ.-ին Ֆուշը ստացավ Օրանթանոյի հերոս և անշարժ գույք: 1809 թվականից ի վեր Ֆուշը, որը նախատեսում էր Նապոլեոնի անկումը, մի կողմից, գաղտնի բանակցություններ է արել Լեգիտիմիստների հետ, մի կողմից, ինչպես նաև հանրապետականների, ինչպես նաև բրիտանական կառավարության հետ: Նապոլեոնը շուտով զգաց, և հրաժարական տվեց Ֆուշին: Այնուհետև Ֆուշը այրեց կամ թաքցրեց Նապալիոնի ծառայության մի շարք կարևոր փաստաթղթեր, որոնք ցանկանում էին Սավարիին Նապոլեոնի կողմից նրան դիտելու ծանր վիճակում դնել, կամ, գուցե, դրանք օգտագործում էր Նապոլեոնի դեմ: Սրանով վախեցնելով դատը, նա փախավ արտերկիր: 1811-ին Ֆուշը թույլտվություն ստացավ վերադառնալ Փարիզ և շուտով նշանակվեց Նեապոլի դեսպան: Երբ Լուի XVIII- ը վերադարձավ Փարիզ, Ֆուշը Բուրբոնի ջերմ աջակիցներից էր: Բայց երբ Նապոլեոնը հեռացավ Էլբա կղզի և վայրէջք կատարեց Ֆրանսիայում, Ֆուշը ողջունեց նրան որպես հայրենիքի փրկիչ, իսկ Նապոլեոնը իր անվտանգության համար ստիպված էր նրան երրորդ անգամ նշանակել Ոստիկանության նախարար: Ֆուշը այս անգամ շարունակեց իր գաղտնի բանակցությունները Լուի XVIII և Մետերնիչի հետ : Վիլլոտոիցի հետո նա պնդեց Նապոլեոնի հրաժարումը և պալատների կողմից նշանակված ժամանակավոր կառավարության անդամ էր. այդ հզորությամբ նա նպաստեց երկրորդ վերականգնմանը: Լուի XVIII- ը, որպես պարգև, նրան չորրորդ անգամ նշանակեց ոստիկանության նախարարի նույն պաշտոնով:
Իմ կարծիքով Ժոզեփ Ֆուշեն շատ անազնիվ և անսիրտ մարդ էր, նա այնպես էր անում, որ բոլորը իրենցից վախենայն, նույնիսկ Նապոլեոնը: Նա նախատեսում էր Նապոլեոնի անկումը, նա շատ խարդախ և դաժանաբար ճնշում էր հեղափոխական ելուստները: Իմ կարծիքով նա արժանի չէր այդպիսի բարձր պաշտոնների:
Մի օր հոգեբանության ուսուցիչը սկսեց իր սեմինարը անսովոր ձևով. նա բարձրացրեց 50 դոլարանոց թղթադրամը և հարցրեց, թե կա մեկը, ով կցանկանա ստանալ այս թղթադրամը: Դահլիճում գտնվող շատերը բարձրացրեցին իրենց ձեռքերը։ Հետո նա դիմեց նրան, ով ձեռք չբարձրացրեց. Պարզվեց, որ նրանք նույնպես դեմ չէին թղթադրամը ստանալու, բայց ամաչում էին ձեռք բարձրացնել։
«Դե լավ, ես կտամ թղթադրամը, բայց մինչ ձեզնից որևէ մեկին տալը, ես դրա հետ մի բան կանեմ»,- շարունակեց հոգեբանը։
Նա ճմրթեց թղթադրամը և հետո հարցրեց, թե արդյոք որևէ մեկը դեռ ուզում է դա: Եվ կրկին սենյակում գտնվող գրեթե բոլորը ձեռքերը վեր բարձրացրին։
«Ուրեմն ես անում եմ հետևյալը,- ասաց նա,- և քցելով այդ ճմրթված թղթադրամը հատակին, կոշիկով թեթևակի կեղտոտ հատակին թեթևակ վազեցի:
Իոնը վերցրեց թղթադրամը՝ այն ճմրթված էր և կեղտոտ։
«Դե, ձեզնից ո՞ւմ է պետք դա այսպես»: Եվ բոլորը նորից ձեռքերը բարձրացրին։
«Հարգելի ընկերներ,- ասաց հոգեբանության ուսուցչուհին,- մենք հենց նոր օբյեկտի դաս ենք ստացել: Չնայած այն ամենին, ինչ ես արել եմ օրինագծի հետ, դուք բոլորդ ուզում էիք ստանալ այն, քանի որ այն չի կորցրել իր արժեքը:
Նա դեռ 50 դոլարանոց է:
Մեր կյանքում հաճախ է պատահում, որ մենք հայտնվում ենք թամբից դուրս նետված, տրորված, հատակին պառկած։ Սրանք են մեր կյանքի իրականությունները: Նման իրավիճակներում մենք մեզ անարժեք ենք զգում։ Բայց ինչ էլ որ լինի կամ պատահի, մենք չենք կորցնի մեր իրական արժեքը։ Կեղտոտ, թե մաքուր, կնճռոտ կամ արդուկված, մենք միշտ կունենանք այն արժեքը, որը ներկայացնում ենք:
Ձին լայն մարմնով ճեղքում էր լեռնային օդի սառն ալիքները:
Գոյականեր-ձի-եզակի, մարմին, ճեղք, օդ, ալիքներ
Ածական-լայն, լեռնային
Բայ-սառ
Պարզ-խմել, կռվել, երգել, փախչել
Ածանցավոր -թարմացնել, վախեցնել, ներկոտել, ցեխոտել, խաղացնել,
Օրինակ`
փնտրել – փնտրվել:
Վազել, երգել-երգվել, ցրել-ցրվել, կոտրել-կոտրվել, թռչել-թռչել, թրջել-թրջվել, գնալ, հեռանալ, հեռացնել, հնարել-հնարվել, մթնել, մթնեցնել, բարձրանալ, թխել-թխվել, մրմռալ, մաքրել-մաքրվել, դողալ, վախենալ, սրբել-սրբվել, կարել-կարվել, հավաքել-հավաքվել, սարսռալ, հաչել, սիրել-սիրվել, մլավել, ծիծաղել, խոսել-խոսվել, հուզել-հուզվել:
Ձվի մեջ զարգացող կենդանի էակը բավական հուսալի զրահով է պաշտպանված:-Ձվի մեջ զարգացող կենդանի էակին բավական հուսալի զրահով պաշտպանում են:
Ձուն թխսի մարմնի ծանրությունից չի կոտրվում:-թխսի մարմնի ծանրությունը չի կոտրում ձուն:
Ձվի կճեպը հեշտությամբ է կոտրվում ճուտիկի դեղին կտուցով:-ճուտիկի դեղին կտուցը հեշտությամբ կոտրում է ձվի կճեպը:
Գիտնականների կողմից փնտրվում են համարձակ գաղափարն իրագործելու հնարները:-Գիտնականերըը փնտրում են համարձակ գաղափարն իրագործելու հնարները:
Մշակովի բույսերի սերմերը մոլախոտի սերմերից մաքրվում են մագնիսով:-
Ինչպե՞ս է փոխվում տրված նախադասության ենթական :-
Տրված նախադասության ո՞ր անդամն է դառնում ներգործական նախադասության ենթակա:
3.Տրված ներգործական նախադասությունները դարձրո՛ւ կրավորական, իսկ կրավորականները` ներգործական: Փորձի՛ր բացատրել, թե ինչո՛ւ են վ ածանցով բայերը համարվում կրավորական, իսկ մյուսները` ներգործական:
Կրակը ճանապարհորդներին շրջապատել էր բարձր, վտանգավոր օղակով:
Տարերքը կամաց-կամաց սեղմում էր իր չարագույժ օղակը:-տարերքի չարագույ օղակը
Օվկիանոսում մեծ նավերը ձգում են փոքրերին:-օվկիանոսում փոքր նավերը ձգվում են մեծ նավերից:
Մոլախոտերը քամու կամ կենդանիների բրդի միջոցով են տարածվում:-քամու կամ կենդանիների բուրդ տարածում են մոլախոտները:
Գրքում մի հետաքրքրական թռչող մեքենա է նկարագրված (գրողի կողմից):-գրքում գրողը նկարագրել է մի թռչող մեքենա:
Չոր խոտը շատ արագ ու հեշտ է վառվում անգամ փոքրիկ կայծից:-անգամ փոքրիկ կայծը շատ արագ ու հեշտ է վառում չոր խոտը:
Մի արհեստանոց էլ կառուցվել է գիտական հետազոտությունների համար քաղաքապետի կողմից:-քաղաքապետը կառուցելը
Ինչ-որ մութ մարդկանց հետ էր կապնվել:
Տղաները վիճվում էին բակում, ու վեճը կատակի նման չէր:
Դեռ շաւր կտուժվես` ինձ չլսելով:
Խոսքս քեզ չի վերաբերվում:
Նա մի անգամ էլ մոտեցավ հեռադիտակին:
Առարկան շատ հեռվից էլ զարմանալիորեն պարզ էր երևում:
Լուսինը փաստորեն Երկրին շատ նման է եղել, իսկ իրենք ափսե են կարծել:
Նա հրաժարվում է երևույթները մինչև վերջ քննելուց:
Դժվարությամբ է հարմարվում նոր վայրում:
1.Տրված նախադասությունները դարձրո՛ւ ժխտական:
Բոլոր մարդիկ վազում էին հոսանքի ուղղությամբ:-ոչ մի մարդ չէր վազում հոսանքի ուղղությամբ
Այդպիսի երևույթները բավականին հաճախ են նկատվում:-Այդպիսի երևույթները բավականին հաճախ չեն նկատվում:
Լիովին հնարավոր է ուրիշ վայրերում էլ կիրառել նման միջոցառումներ:-բոլորովին հնարավոր չէ ուրիշ վայրերում էլ կիրառել նման միջոցառումներ:
Քամին դեռ փչում էր:-Քամին այլևս չի պչում:
Ինչ-որ մեկը լուսամուտներին թուղթ էր կպցրել:-ոչ մեկ լուսամուտներին թուղթ չէր կպցրել:
Պատերազմը քայքայել էր ամբողջ տնտեսությունը:-Պատերազմը չէր քայքայել ամբողջ տնտեսությունը:
Այստեղ տարվա բոլոր տեղումները լինում են միայն գարնանը:-Այստեղ տարվա բոլոր տեղումները չէին լինում միայն գարնանը:
2.Տրվածնախադասություններըդարձրո´ւհաստատական: Ուշադրությո´ւնդարձրուժխտականդերանուններինհմակբայներին:
Ոչ մի հնար նրան չէր օգնի կրճատելու ժամանակը:-ամեն հնարք նրան կօգներ կրճատելու ժամանակը:
Ոչ մի առագաստանավ քամուն հակառակ շարժվել չի կարող:-բոլոր առագաստանավերը քամուն հակառակ կողմ շարժել կարողանում էին:
Ոչ ոք զբոսնելու ցանկություն չուներ:-բոլորը ցանկանում էին զբոսնել:
Իբր միջատներին թունավորող այդ դեղը բոլորովին վնաս չէր տալու այլ կենդանի էակների:-
Այդ փաստարկներն ամենևին չհամոզեցին մարդկանց:-Այդ փաստարկներն ամբողջովին համոզեցին մարդկանց:
Ոչ մեկը հիացած չէր այդ փոշով: Բոլորը հիացած էին այդ փոշով
Վաղուց ոչինչ չենք լսել այդ մասին:-Վաղուց էինք լսել այդ մասին
Կարդա՛
Ի տարբերություն բառակազմական ածանցների`բայածանցներր լինում են բայարմատի և վերջավորության միջև:
Հիմնական բայածանցներն են`
սոսկածանցները` ան, են, ն, չ(մանկանալ, վախենալ, հասնել, թռչել),
բազմապատկական ածանցները` ատ, ոտ, կոտ, տ (կտրատել, ջարդոտել, թռչկոտել, բզկտել),
պատճառական ածանցները` ացն, եցն, ցն (վախեցնել, ծերացնել, հագցնել),
կրավորական ածանցը` վ (գրվել, կարդացվել):
Բայական ձևերը կազմվում են երկու հիմքով` ներկայի կամ անկատարի և անցյալի կամ անցյալ կատարյալի: Բայերի ձևերի կազմությունը կախված է նրանց խոնարհումից (ա, ե) և կազմությունից (պարզ, ածանցավոր):
Բայական ձևերը լինում են դիմավոր և անդեմ (դերբայներ):
Դիմավոր բայերն ունեն երեք դեմք (I, II , III), երկու թիվ (եզակի և հոգնակի), երեք ժամանակ (ներկա, անցյալ և ապառնի) և հինգ եղանակ (սահմանական, ըղձական, ենթադրական, հարկադրական, հրամայական):
Բայերն ունեն երեք սեռ` ներգործական, կրավորական և չեզոք:
Բայերը կարոդ են խոնարհվել երկու ձևով` հաստատական և ժխտական:
Քամին հանդիպեց մի գեղեցիկ Ծաղիկի և սիրահարվեց նրան: Մինչ նա նրբորեն շոյում էր Ծաղիկին, ծաղիկը արձագանքում էր նրան ավելի մեծ սիրով՝ արտահայտված գույնով ու բույրով։
Բայց սա Քամուն քիչ էր, և նա որոշեց. «Եթե ես Ծաղկին տամ իմ ամբողջ հզորությունն ու ուժը, ապա նա ինձ ավելին կտա»: Եվ նա շնչեց Ծաղկի վրա իր սիրո հզոր շունչով։ Բայց Ծաղիկը չդիմացավ բուռն կիրքին ու փչացավ։
Քամին փորձեց նրան բարձրացնել և կենդանացնել, բայց չկարողացավ։ Հետո նա հանգստացավ ու սիրո մեղմ շունչով շնչեց Ծաղկի վրա, բայց նա թառամեց աչքերի առաջ։ Հետո քամին բղավեց.
-Ես քեզ տվեցի իմ սիրո ողջ ուժը, և դու կոտրվեցիր: Երևում է, որ դու իմ հանդեպ սիրո ուժ չունեիր, ինչը նշանակում է, որ դու չես սիրել։
Բայց Ծաղիկը չպատասխանեց։ Նա մահացել է.
Սիրողը պետք է հիշի, որ սերը չափվում է ոչ թե ուժով ու կրքով, այլ քնքշությամբ ու ակնածալից վերաբերմունքով։ Ավելի լավ է տասը անգամ հետ պահել, քան մեկ անգամ կոտրել։
Կազմիր Նապոլեոնյան ժամանակաշրջանի ժամանակագրությունը:
1799 թվականի նոյեմբերին իրականացրել է պետական հեղաշրջում և դարձել առաջին կոնսուլ։ Հաջորդ տարիների ընթացքում կատարել է քաղաքական ու վարչական մի շարք բարեփոխումներ՝ աստիճանաբար հասնելով դիկտատորական իշխանության։
1804 թվականի մայիսի 18-ին հռչակվել է կայսր։ Նապոլեոնյան հաղթական պատերազմները, հատկապես 1805 թվականի ավստրիական արշավանքը, 1806-1807 թվականներին պրուսական ու լեհական արշավանքները։
1809 թվականի ավստրիական արշավանքը նպաստել են Ֆրանսիայի՝ մայրցամաքի գլխավոր տերությունը դառնալուն։ Սակայն Նապոլեոնի՝ «ծովերի տիրուհի» Բրիտանիայի հետ անհաջող մրցակցությունը թույլ չի տվել, որ այդ կարգավիճակը լիակատար կերպով ամրագրվի։
Ռուսաստանի դեմ մղված 1812 թվականի պատերազմումՆապոլեոնի պարտությունը հանգեցրել է եվրոպական տերությունների կողմից հակաֆրանսիական կոալիցիայի ստեղծմանը։
Կոալիցիայի զորքի՝ Փարիզ մտնելուց հետո Նապոլեոնը գահընկեց է արվել 1814 թվականի ապրիլի 6-ին և աքսորվել Էլբա կղզի։
Ներկայացնել Նապոլեոնի վարչակարգը, բարեփոխումները և հետևանքները:
1799 թվականի նոյեմբերին իրականացրել է պետական հեղաշրջում և դարձել առաջին կոնսուլ։ Հաջորդ տարիների ընթացքում կատարել է քաղաքական ու վարչական մի շարք բարեփոխումներ՝ աստիճանաբար հասնելով դիկտատորական իշխանության։
Նապելոնի ներմուծած վարչական ու իրավական նորարարությունները հիմք են դրել ժամանակակից պետությանը. նրանցից շատերը գործում են մինչ օրս: Դառնալով առաջին կոնսուլ՝ Նապոլեոնը արմատապես փոխել է երկրի պետական կառուցվածքը. 1800 թվականին անցկացրել է վարչական բարեփոխում, հիմնադրելով կառավարությանը ենթակա պրեֆեկտ դեպարտամենտների ու սուպրեֆեկտ շրջանների ինստիտուտը: Քաղաքներում ու գյուղերում նշանակվել են քաղաքագլուխներ: Վարչական բարեփոխումը թույլ է տվել լուծել այն հարցերը, որոնց համար պատասխանատու էին իշխանության տեղական մարմինները, և որոնք նախկինում չէր կարողանում լուծել Դիրեկտորիան, այն է՝ հարկերի հավաքումն ու զինակոչիկների հավաքումը:
Պատմիր Նապոլեոն Բոնապարտի կողմից վարած պատերազմների մասին:
1804 թվականի մայիսի 18-ին հռչակվել է կայսր։ Նապոլեոնյան հաղթական պատերազմները, հատկապես 1805 թվականի ավստրիական արշավանքը, 1806-1807 թվականներին պրուսական ու լեհական արշավանքները, 1809 թվականի ավստրիական արշավանքը նպաստել են Ֆրանսիայի՝ մայրցամաքի գլխավոր տերությունը դառնալուն։ Սակայն Նապոլեոնի՝ «ծովերի տիրուհի» Բրիտանիայի հետ անհաջող մրցակցությունը թույլ չի տվել, որ այդ կարգավիճակը լիակատար կերպով ամրագրվի։
Ռուսաստանի դեմ մղված 1812 թվականի պատերազմումՆապոլեոնի պարտությունը հանգեցրել է եվրոպական տերությունների կողմից հակաֆրանսիական կոալիցիայի ստեղծմանը։ Լայպցիգի մոտ տեղի ունեցած Ժողովուրդների ճակատամարտում Նապոլեոնն արդեն չի կարողացել դիմադրել դաշնակիցների միասնական բանակին։ Կոալիցիայի զորքի՝ Փարիզ մտնելուց հետո Նապոլեոնը գահընկեց է արվել 1814 թվականի ապրիլի 6-ին և աքսորվել Էլբա կղզի։
Փորձելով Իսպանիայի խնդիրը լուծել նախքան Ավստրիայի՝ պատերազմի մեջ մտնելը, Նապոլեոնը հոկտեմբերի 29-ին արշավանք է սկսել Գերմանիայից եկած 160 հազարանոց բանակի հետ: Դեկտեմբերի 4-ին ֆրանսիական զորքերը մտել են Մադրիդ: Հունվարի 16-ին անգլիացիները, հետ մղելով Նիկոլա Ժան դե Դյո Սուլտի գրոհը Լա Կորունյայի մոտ, նստել են նավ ու հեռացել Իսպանիայից: 1809 թվականի հունվարի 1-ին Աստորգայում Նապոլեոնն ստացել է ճեպագիր Ավստրիայի ռազմական պատրաստությունների մասին և իր կառավարությունում մտերմացած Թալեյրանի ու Ֆուշեի կողմից կատարվող ինտրիգների մասին: Հունվարի 17-ին նա Վալյադոլիդից ուղևորվել է Փարիզ:
Չնայած ձեռք բերված հաջողություններին՝ Պիրենեյների նվաճումը մնացել է անավարտ. իսպանացիները շարունակել են պարտիզանական պատերազմը, անգլիացիները սատարել են Պորտուգալիային, երեք ամիս անց անգլիացիները Արթուր Ուելսլի Վելինգթոնի հրամանատարությամբ նորից ափ են իջել թերակղզում: Պորտուգալական և իսպանական իշխանությունների անկումից հետո նրանց գաղութները բաց են եղել բրիտանական առևտրի համար, և առաջացել է ճեղքվածք մայրցամաքային շրջափակումում:
Առաջին անգամ պատերազմը շահույթի չի բերել Նապոլեոնին, այլ միայն պահանջել է ավելի ու ավելի շատ ծախսեր ու զինվորներ: Ծախսերի փակման համար ավելացվել են կողմնակի (աղի, պարենային ապրանքների) հարկերը, ինչը հանգեցրել է բնակչության դժգոհությունը: Սուրբ Հեղինեում Նապոլեոնն ասել է. «չարաբաստիկ իսպանական պատերազմը դարձել է դժբախտությունների սկզբնապատճառ»
Դժվար է ասել, թև մեր ժամանակներում քանի՛ օր կպահանջվեր աշխարհի բոլոր երկրներով անցնելու համար: Եթե ուղևորությունը կատարվի նավով ու գնացքով, մոտ երեսուն օր պետք կլիներ-կտևի:
Թերևս մի ուրիշ բան չկա, որ մարդկային կյանքի մեջ այնքան, շատ փոփոխություն մտցներ, որքան տրանսպորտը: Ժյուլ Վեռնի «Ութսուն օր աշխարհի շուրջը» վեպի լույս տեսնելուց շատ չէր անցել, երբ ամերիկացի մի լրագրող որոշում է իրականացնել Ֆիլեաս Ֆոգի ֆանտաստիկ մտահղացումը: Արդեն ստեղծել են տրանսպորտային թանկարժեք, բայց փոխարենը կատարյալ միջոցներ, որոնք ճանապարհների կարիք չեն գգա:
Մի մարդ ընկերոջը մի սնդուկ արծաթ պահ տվեց ու գնաց ճամփորդության: Երբ վերադարձավ, գնաց, իր ապրանքը վերցրեց, տուն բերեց: Բացեց ու ի՜նչ տեսավ… Սնդուկի մեջ միայն երկաթի կտորտանք էր: Ի՞նչ անի, ինչպե՞ս անի, որ իր փողերը ետ բերի: Մտածեց, մտածեց ու հնարը գտավ:
Երբ հերթական զոհերին են տանում հրեշի մոտ, նրանց միանում է թագավորի տղան, որ հաղթեր ջրի ճամփան փակողին ու մարդկանց ազատեր ահավոր տառապանքներից:
Ի՞նչ կանես, եթե հայտնվեր ու ամեն ինչ բացատրեր:
Ի՞նչ կտաս, որ քեզ մի իսկական շուն նվիրեի:
Ինչե՜ր կանեի, թե նորից սկսելու հնարավորություն ունենամ:
Ի՜նչ ասես չէի տա, որ ուզածիս հասնեմ:
Ա. Ծուխը մրոտել էր առաստաղն ու պատերը:
Բ. Առաստաղն ու պատերը մրոտվել էին ծխից:
Ա. Պատահաբար այդ կողմերով անցնող մի գյուղացի փրկել էր նրան:
Բ. Նա փրկվել էր պատահաբար այդ կողմերով անցնող մի գյուղացու կողմից:
Ա. Սպիները ծածկել էին նրա ամբողջ մարմինը:
Բ. Նրա ամբողջ մարմինը սպիներով էր ծածկվել:
Ա. Անցած տարիները կնճռոտել էին կնոջ դեմքը:
Բ. Կնոջ դեմքը ամբողջովին կնճռտվել է անցած տարիներից:Ա. Դահլիճը լավ կահավորել էին:
Բ. Լավ կահավորել էր դահլիճը
Ա. Մեր ժողովուրդը մշակութային շատ արժեքներ է ստեղծել:
Բ. Ստեղծվել է շատ մշակութային արժեքներ մեր ժողովուրդի կողմից:
Օրինակ`
գտնել – գտնվել, նետել – նետվել:
Գրել-գրվել, գրավել-գրավվել, ծեծել-ծեծվել, թրջել-թրջվել, թխել-թխվել, տաշել-տաշվել, վրդովել-վրդովվել, կապել-կապվել, սպանել-սպանվել, նկարել-նկարվել, կեղտոտել-կեղտոտվել
Կրավորական սեռի բայերը կազմվում են ներգործական սեռի բայերից՝ վ ածանցի միջոցով
ԱՐԵՆ ԿԱՐՍԵՑՅԱՆԻ բլոգ 